به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همدلی ، سد چم‌شیر در حالی دیروز افتتاح شد که کارشناسان محیط زیست آن را پروژه‌ای ضد محیط زیستی توصیف می‌کنند و تاکید دارند بهره‌برداری از این سد آغاز بحران های جدی محیط زیستی در منطقه است و می‌تواند سد گتوند را با تمام اشکالات محیط زیستی تکرار کند، آنها معتقدند این سد می‌تواند زمینه‌ساز فاجعه زیست محیطی در شرق خوزستان باشد.
به گفته مخالفان، این سد موجب افزایش شدید شوری آب رودخانه زهره در مناطق پایین دست سد و بروزضرر و زیان به کشاورزان این مناطق می‌شود. اما مسئولان و موافقان این سد، آن را تحول در توسعه زیرساخت‌های برق، کشاورزی،صنعت و گردشگری استان‌های جنوبی کشور از جمله کهگیلویه و بویراحمد،بوشهر و خوزستان می‌دانند.
همین دیروز ابراهیم رئیسی در مراسم افتتاح این سد گفت: سد چم‌شیر قرار است علاوه بر تامین آب هزاران هکتار زمین کشاورزی 170 مگاوات برق تولید کند، اما کارشناسان نظری مخالف رئیسی دارند و می‌گویند آسیب و ضررهای سد چم‌شیر به مراتب بسیار بیشتر از منفعت این سد برای منطقه خوزستان است.
در حالی ابراهیم رئیسی از سد چم‌شیر بهربرداری کرد که چندی پیش رئیس سازمان حفاظت محیط زیست گفته بود که این سازمان نظر مخالف خود را درباره آبگیری سد چم شیر را به صورت مکتوب به ابراهیم رئیسی اطلاع داده و تصمیم‌گیری در این باره به عهده اوست.این سد پرحاشیه، بر روی رودخانه زهره در استان کهگیلویه و بویراحمد احداث شده و واحد نخست نیروگاه این سد با ظرفیت ۵.۵ مگاوات در نیمه دوم تیرماه امسال به بهره‌برداری رسید.
به گفته مخالفان، آبگیری این سد می‌تواند منجر به شور شدن زمین‌های کشاورزی منطقه و تشکیل کانون‌های ریزگرد در بخش جنوب شرقی خوزستان شود. علاوه بر این، آنها می‌گویند احتمال نشتی 11 چاه نفت به مخزن وجود دارد و همچنین این سد تنوع گیاهی منطقه را ویران خواهد کرد.
چند ماه پیش، مجتبی یوسفی ، عضو کمیسیون عمران و نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی از احتمال نشت چندین چاه نفت پرده برداشت و گفت: «در حال حاضر نه تنها سازمان حفاظت محیط زیست با احداث سد چم‌شیر مخالفت کرده است، بلکه شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب نیز اعلام کرده که در لایه‌های پایین مخزن این سد منابع نفت و گاز وجود دارد که هنوز استخراج نشده است و ما می‌توانیم این منابع را برای آیندگان نگه‌داریم و از آن به عنوان ذخایر بین نسلی نفت و گاز کشور استفاده کنیم.»
پیش‌تر نیزحبیب آقاجری نماینده مردم بندر ماهشهر در مجلس در نامه ای به وزیر نیرو نوشته بود:« سد چم‌شیر بر روی رودخانه زهره طبق نظر کارشناسان روی کوهی از نمک احداث شده است که با آبگیری سد، فاجعه‌ای زیست محیطی مثل سد گتوند و شاید بدتر از آن را سبب می‌شود». آقاجری از محرابیان وزیر نیرو خواسته که کارشناسی دقیق وزارت نیرو قبل از آبگیری سد حتما صورت گیرد تا از اتفاق ناگوار زیست محیطی جلوگیری شود.
چندماه پیش، محمد درویش،کنشگر محیط زیست ، به رکنا گفته بود: «به خطر افتادن تنوع زیستی و گیاهی خارق‌العاده این منطقه از جمله تهدیدهای افتتاح این سد است». طبق پیمایش میدانی حسین آخانی چندین گونه گیاهی بومی یا اندمیک نیز در این منطقه در معرض خطر تهدید جدی هستند.
علاوه بر نگرانی‌های زیست‌محیطی، گفته می‌شود با آبگیری سد ده‌ها اثر تاریخی به زیر آب خواهد رفت. چندی پیش اخباری از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری منتشر و در گزارشی اعلام شد که در نتیجه کاوش‌ها در حوضه آبگیر سد چم‌شیر، تا کنون 140 اثر تاریخی در ۱۶۰ محوطه باستانی کاوش شده در این حوضه به دست آمده است. پیش‌تر محمدحسین عزیزی، باستان‌شناس نیز گفته که ۱۴۰ اثر فرهنگی تاریخی در مخزن این سد شناسایی شده است.
سد چم‌شیر از آغاز تاکنون همواره با انتقادات زیادی همراه بوده است. دو سال پیش استادان دانشگاه‌های کشور در نامه هشدارآمیز به رئیس‌جمهور پیامدهای ناگوار سد چم شیر را تشریح کردند.آنان در این نامه ضمن اشاره به مشکلاتی که قبلاً در گزارش‌های مختلف پیش‌بینی و مستند شده، خواهان تجدیدنظر درباره این پروژه شده بودند.
در بخشی از این نامه آمده است:«یکی از خطرات بزرگ احداث این سد، نابودی حدود 500هکتار جنگل‌های انبوه رودخانه‌ای و حدود چهار هزار هکتار جنگل و درختچه‌زار کنار و دیگر گیاهان گچ دوست در داخل مخزن است. میلیون‌ها درخت گز، پده و کنار در مخزن با آبگیری نابود خواهد شد که نه‌تنها جذب هزاران تن دی‌اکسید کربن را مختل می‌کند، بلکه با تولید گاز گلخانه‌ای متان ناشی از زیر آب رفتن گیاهان و پوسیدگی مواد آلی، تأثیرات سنگینی بر گرمایش کره زمین خواهد داشت. تأثیر گاز متان بر افزایش دمای زمین تا بیش از 80برابر دی‌اکسید کربن است.»
این کارشناسان در ادامه خطر فرونشست سطح زمین را گوشزد کرده و تاکید کرده بودند:«با توجه به انحلال سریع گچ در تماس آب‌های زیرزمینی در ارتباط با سولفات کلسیم، حفره‌ها و غارهای زیرزمینی در محل مخزن سد وجود دارد و در مواردی در پی فروپاشی خود به خودی، منجر به فرونشست سطح زمین می‌شود که در منطقه کاملاً مشهود است و در گزارش زمین‌شناسی هم مستند شده است. نکته قابل‌توجه این است که از محور سد تا قبل از تلاقی آب رودخانه زهره با رودخانه خیرآباد (که آب آن شیرین است) اراضی کشاورزی وجود ندارد که این خود گواهی بر شوری و کیفیت پایین آب رودخانه زهره در این قسمت و جایایی اشتباه سد است.»
در حالی ایران بر روی سدسازی تمرکز کرده است که جهان در مسیر حذف سدهاست. طبق آخرین آماری که از سوی خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی اعلام شده است بهره‌برداری از ۴۵ سد جدید در چند سال آینده یکی ازبرنامه‌های وزارت نیرو است. گفتنی است سد چم شیر با ارتفاع ۱۵۱ متر دارای مخزنی به حجم ۲.۳ میلیارد مکعبی است که عملیات اجرایی آن با اخذ مجوزهای لازم از سازمان‌های مربوطه در سال ۹۱ شروع شد و پنجمین سد بزرگ کشور است.
نظر شما